Rotator Manşet Yırtığı Nedenleri, Belirtileri ve Ameliyatı
Rotator Manşet (Cuff) Yırtığı oluştuktan sonra kendi kendine iyileşmez. Rotator manşet kasları genellikle kemiğe yapışma yerinden yırtılırlar. Yırtıklar genellikle ufak şekilde başlar ve zaman içinde büyür. Yırtık büyüdükçe genellikle oluşturduğu şikayette artacaktır. Yırtılan bir omuz lifi ancak ameliyat ile dikilerek iyileşebilir. Fakat, yırtılan bir omuz lifinin kişide oluşturduğu şikayetler ameliyatsız bir şekilde belirli bir süre rahatlatılabilir. Bu rahatlama süresi uygulanan tedaviye ve yırtığın büyüklüğüne göre değişecektir.
İçindekiler:
Rotator Manşet Yırtığı Nedir?
Rotator manşet yırtığı, omuzda bulunan rotator cuff kaslarından biri veya birkaçının yırtığını ifade etmek için kullanılır. Rotator manşet kasları dört tanedir ve omuz başının çevresine yapışırlar. Görevleri kolu yana doğru açmak, omuzdan rotasyon hareketi yatırarak kolun öne ve arkaya gitmesine katkıda bulunmaktır. Saç tarama, eli ağza ve yüze götürme, kıyafet giyip çıkarma gibi günlük rutin yapılan işlerde görev alırlar. Bu dört adet rotator cuff kaslarının isimleri; supraspinatus, infraspinatus, subskapularis ve teres minördür. En sık supraspinatus kasının kemiğe yapışma yerinde yırtık görülmektedir.
Rotator Manşet Yırtığı Nedenleri
Rotator manşet yırtığı genellikle kolun yıllar içerisinde zorlu kullanılması ve ilerleyen yaş ile birlikte liflerin elastikiyetini kaybetmesi sonucunda oluşur. Genç yaşlarda genellikle akut travmalar rotator manşet yırtıklarına neden olmaktadır. Rotator manşet yırtığı genç yaşlarda nispetten daha az görülmektedir.
Rotator Manşet Yırtığı Belirtileri
Rotator manşet yırtığı olan bir kişide omuz hareketleri ile omuz çevresinde ağrı hissedilir. El yüze ve başa giderken, kıyafet giyip çıkarırken omuzdan dirseğe kadar yayılabilen ağrı olur. Kol hareketleri kısıtlanır. Kol ve el havaya yeterince kaldırılamaz. Etkilenen omuz tarafına yatınca ağrı olur. Oluşan bu omuz ağrısı gece uykudan uyandırır nitelikte olabilir. Bazı total rotator manşet yırtıklarında psödoparalizi (yalancı felç) denilen durum görülebilir. Psödoparalizi (yalancı felç) durumunda sanki kol felç olmuş gibi yana doğru açma hareketini hiç yapamayabilir.
Rotator Manşet Yırtığı Tanısı
Rotator manşet yırtığı olan bir kişi omuz çevresinde ağrı şikayeti ile doktora başvurur. Kol hareketleri ile ağrısının arttığını ve kolunu yeterince hareket ettiremediğini söyler. Muayene edildikten sonra problem kaynağının omuz olduğu tespit edilirse kesin tanı için görüntüleme yöntemleri kullanılır. Rotatır manşet yırtığı tanısı için günümüzde kullanılan en değerli görüntüleme yöntemi MR’dır. MR da rotator manşet kaslarının hepsi değerlendirilebilir. Hangilerinin yırtık olduğu, yırtık tipi ve derecesi büyük oranda ortaya konabilir. Hastanın şikayet durumu ve beklentisine göre de tedavi belirlenir.
Omuz kas (rotator manşet) yırtığı olan hastanın T2 koronal kesit MR görüntüsü. Supraspinatus tendonunda tam kat yırtık izlenmektedir.
Rotator Manşet Yırtığı Ameliyatı
Rotator cuff yırtığı ameliyatsız tedavisinde amaç şikayetleri rahatlatmaktır. Buna semptomatik tedavi denmektedir. Yırtılan bir omuz lifi ameliyatsız bir şekilde yırtıldığı yere geri kaynaşmamaktadır. Fakat geri yerine kaynaşmasa bile şikayetler yani semptomlar rahatlatılabilmektedir. Bu tedavilerin ilk basamağını ilaç tedavisi ve istirahat oluşturur. Omuz bölgesine soğuk uygulama semptomları rahatlatabilir. Eğer şikayetler rahatlamaz ise fizik tedavisi önerilir. Fizik tedavi ile çevre kaslar güçlendirilerek eklem hareket açıklığı arttırılmaya çalışılır. Aynı zamanda fizik tedavi ödem oluşumunu azaltarak şikayetleri rahatlatabilir. Bu şekilde de rahatlama olmaz ise kapalı (artroskopik) omuz ameliyatı yapılarak tedavi edilir.
Rotator manşet yırtığı tam kat şeklinde yırtıldıysa tedavisi ameliyattır. Tam kat olmayan (parsiyel) yırtıklarda kişinin şikayet durumuna göre ameliyat ile tedavi edilebilirler. Omuz lif yırtıkları günümüzde çoğunlukla kapalı yani artroskopik yöntemle tamir edilmektedir. Omuz çevresine açılan 4-5 adet delikten ameliyat yapılmaktadır. Ameliyatta kemik içine gönderilen anchor denilen ucunda ip olan vida benzeri malzemeler kullanılmaktadır. Bu şekilde kemikten ayrılmış olan omuz lifi geri yerine dikilmiş olur. Ameliyat süresi 1-1 buçuk saate kadar sürebilmektedir. Ameliyat sonrası genellikle hastanede 1 gün yatış olur. Kapalı ameliyat olduğu için ameliyat sonrası dönem ağrı bakımından nispeten daha rahat geçmektedir.
Rotator manşet yırtığı ameliyatından sonra genellikle 6 hafta kol askısı verilerek omuz aktif hareketleri bu süre boyunca kısıtlanır. Bunun nedeni tekrar yerine dikilen lifin dikildiği bölgeye yapışmasının beklenmesidir. Bu süre sonunda aktif omuz hareketleri kontrollü şekilde başlanır. Artroskopik (kapalı) rotator cuff ameliyatı sonrası fizik tedavi alınması çok önemlidir. Fizik tedavi ile kaybolmuş olan omuz hareketleri geri kazanılarak kaslar güçlendirilir. Ameliyat edilmiş olan omuz iyi bir fizik tedavi sonrasında normale dönecektir.
Omuz Kas Yırtığı Ameliyatı: Omuz kas yırtığı tamiri yapılan hastanın artroskopi esnasında görüntüsü.
