İçindekiler:
Çarpık Ayak (Pes Ekinovarus) Nedir?
Pes Ekinovarus, ayağın doğuştan içe dönük olmasıyla karakterize en sık görülen doğuştan ayak deformitesidir. Konjenital talipes ekinovarus, clubfoot ve doğuştan çarpık ayak olarak da isimlendirilir. Ön ayak, orta ayak ve arka ayakta ayrı ayrı deformiteler mevcuttur. Erkek çocuklarda daha sık görülür.
Çarpık Ayak (Pes Ekinovarus) Nedenleri
Pes ekinovarusun etiyolojisi ve sebep olan faktörlerle ilgili çeşitli hipotezler ortaya konmasına rağmen sebebi net olarak ortaya konulamamıştır. Pes ekinovarusun temel etiyolojisinde hem çevresel hem genetik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
Çarpık Ayak (Pes Ekinovarus) Sınıflandırılması
Genel olarak 3 tiptir. En sık görülen tipi primer idiopatik pes ekinovarus olarak adlandırılır ve ayak deformitesi dışında ek patoloji saptanmaz. Seri alçılama ve sınırlı cerrahi girişimler (aşilotomi) ile tedavi edilir. İkinci tipi sendrom ve çeşitli kas iskelet patolojileriyle birliktelik gösteren tipidir. Teratolojik sendromik pes ekinovarus olarak adlandırılır. Tedavi protokolü temelde aynıdır ancak tedaviye daha dirençlidir ve nükse eğilim daha fazladır. Üçüncü tip genelde anne karnında sıkışmaya bağlı meydana gelir ve pozisyonel pes ekinovarus olarak adlandırılır. Genel olarak germe egzersizleri ile tedavi edilir.
Çarpık Ayak (Pes Ekinovarus) Tedavisi
Geçmişten bugüne pes ekinovarus tedavisinde çeşitli yöntemler kullanılmış ancak Ponseti tarafından geliştirilen seri manipülasyon ve alçılama tedavisi alınan olumlu sonuçlarla birlikte pes ekinovarusta son 30 yılı aşkın süredir altın standart tedavi olarak kabul edilmiştir.
Ponseti metodunun temelinde ayağın farklı deformiteleri için haftalık uygulanan manipülasyon ve alçılama mevcuttur. Son alçıdan önce çoğu hastada aşilotomi olarak adlandırılan kısa aşil tendonun uzatıldığı küçük bir cerrahi girişim uygulanır ve ayak 3 hafta daha alçıda tutulur. Alçı çıkarıldıktan sonra 4-5 yıl süreyle yine temel özellikleri Ponseti tarafından tanımlanmış olan ortez kullanılır.
Buradaki amaç düzelmiş olan ayak deformitesinin nüks etmesini önlemektir. Nüks tedavisinin temelini yine seri alçılama oluşturur. Ancak özellikle 4 yaşından itibaren bazı muayene bulgularına dayanarak ek olarak tendon transferi veya kemik girişimler gerekebilir.
