İçindekiler:
Tetik Parmak Sendromu Nedir?
Tetik parmak sendromu el parmaklarında takılma hissi ve büküldükten sonra kitlenerek zorlu şekilde açılması olarak tanımlanabilir. Tetik parmak sendromu etkilenen parmağın ağrılı bükülmesi ve büküldükten sonra zorlu ve ağrılı şekilde aniden açılması durumudur. Ağrı çoğu zaman olur. Bazı tetik parmak sendromu olgularında ağrı olmadan sadece takılma olabilir. Ağrılı veya ağrısız olabilen bu takılmaya tetiklenme adı verilir.
Tetik parmak sendromu parmağı büken (fleksör) tendonu etkileyen bir rahatsızlıktır. Tendonu belirli noktalarda saran kılıfın kalınlaşmasından kaynaklanır. Bu kalınlaşma ve takılma yeri hasta tarafından ve muayene eden hekim tarafından elle muayenede hissedilir. Tetik parmakta kalınlaşarak hastalığa neden olan kılıf A1 pulley kılıfıdır.
Tetik parmak için gidilmesi gerek doktor ortopedi ve travmatoloji uzmanı veya fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanıdır. Cerrahi tedavi gerektiği takdirde tedaviyi ortopedi ve travmatoloji uzmanları veya el cerrahisi yan dal uzmanları yapacaktır.
Tetik Parmak Sendromu Nedenleri
Tetik parmak sendromu nedenleri çoğu olguda bilinmemektedir. Şeker hastalığı olanlarda, romatizmal hastalıklara sahip kişilerde ve hipotiroidisi olan kişilerde tetik parmak sendromu oluşumu açısından artmış risk vardır. Bazı kollajen doku hastalığı olan kişilerde de görülme sıklığı fazladır ve birden fazla parmak aynı anda etkilenebilmektedir. Sonuç olarak tetik parmak sendromunun en sık nedeni idyopatiktir.
Tetik parmak sendromunun romatoid artrit hastalığına sahip kişilerde görülme sıklığı fazladır. Eğer romatoid artrit hastası iseniz romatizmal hastalığı olmayan kişilere göre tetik parmak sendromu görülme ihtimali sizde daha fazladır.
Tetik Parmak Sendromu Tanısı
Tetik parmak sendromu tanısı fizik muayene ve hasta hikayesi ile konmaktadır. Tetik parmak sendromu tanısı koymak için genellikle ek görüntüleme testlerine gerek duyulmamaktadır. Eğer muayeneye tetik parmak sendromu dışında başka tanıdan şüphelenilirse, tetik parmak sendromuyla karışabilecek nadir nedenleri ekarte etmek için röntgen veya MR tetkiki istenebilir.
Fakat tetik parmak sendromu tanısı koymak için genellikle görüntüleme yöntemi kullanılmaz. Muayenede avuç içinde tendonun kalınlaşmış olan kılıfı (A1 pulley) palpasyon ile tespit edilebilir. Tendondaki takılma ve kitlenmede aynı şekilde elle muayene ile parmak bükülüp açılırken hissedilir.
Tetik Parmak Sendromu Tedavisi
Tetik parmak sendromu tedavisi cerrahi ve cerrahi olmayan tedavi olarak ikiye ayrılır. İlk aşamalardaki tetik parmak sendromu olgularında istirahat ve fizik tedavi hareketleri ile şikayetler geriler. Fizik tedavisindeki parmak hareketlerinin düzenli ve sürekli yapılması önemlidir.
Eğer kişinin tetiklenme şikayetleri bu şekilde geçmez ise kalınlaşmış olan tendon kılıfı üzerine steroid ve lokal anestezik karşımı içeren enjeksiyonlar yapılabilir. Bununda fayda etmeyeceği veya hekim tarafından fayda etmeyeceği düşünülen vakalarda ise kalınlaşmış olan A1 pulley tendon kılıfı yapılacak küçük bir ameliyatla gevşetilir.
Tetik Parmak Sendromu Ameliyatı
Tetik parmak sendromu ameliyatı kalınlaşmış olan A1 pulley tendon kılıfı üzerinden yapılacak olan ufak bir kesi ile gerçekleştirilir. Ameliyat lokal anestezi ile yapılmaktadır. Ameliyat sırasında tetiklenme olan A1 pulley tendon kılıfı gevşetildikten sonra kişiye ameliyat içerisinde parmağını büküp açması söylenir.
Şikayetlerin anında geçtiği görülür. Tetiklenmenin tamamen ortadan kalktığı bu şekilde yapılan muayene ile görüldükten sonra ameliyat bitirilir. Ameliyat sonrasından kişinin çok az ağrısı olmaktadır. Olan ağrıda genellikle birkaç gün içinde tamamen geçmektedir.
Tetik Parmak Sendromu Ameliyatı Öncesi Nelere Dikkat Edilmeli?
Tetik parmak sendromu ameliyatı öncesinde hasta tarafından dikkat edilmesi gereken özellikli bir durum yoktur. Kişinin ameliyat öncesinde ameliyatla ilgili verilen bilgileri dikkatle dinlemesi, çok düşükte olsa komplikasyon gelişme ihtimali olduğunu bilmesi önemlidir.
Tetik Parmak Sendromu Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Tetik parmak sendromu ameliyatı sonrasında enfeksiyon gelişmemesi için kişinin yara bakımına dikkat etmesi, pansumanlarını düzgün ve düzenli yaptırması önemlidir. Ameliyat sonrası tetik parmak sendromu için hekim tarafından önerilen egzersizlerin yapılması hızlı ve sağlıklı iyileşme açısından önem arz etmektedir.
Tetik parmak sendromu ameliyatı sonrası dönem genellikle sorunsuz geçmekte ve iyileşme hızlı olmaktadır. Kişi en geç bir iki hafta içinde normal yaşamına geri dönebilmektedir.
Tetik parmak egzersizleri nelerdir?
Tetik parmak sendromu egzersizleri temelini germe egzersizleri oluşturur. Bunun dışında istirahat ve zorlu işlerden kaçınmakta semptomların geçmesi açısından faydalıdır. Tetik parmak sendromunun çok fazla egzersizi vardır. Bunlar için el fizyoterapistlerinden yardım almak sağlıklı olacaktır.
Tetik parmak evde nasıl tedavi edilir?
Tetik parmak sendromu evde tedavisi kısmen mümkün olan bir rahatsızlıktır. Tetik parmak, evde yapılacak germe egzersizleri, ilaç tedavisi ve basit bazı fizik tedavi hareketleri ile gerileyebilir. Fakat başlangıç aşamasındaki tetik parmak sendromu için bu durum geçerlidir. İleri aşamadaki büküldüğünde çok zor açılan veya çok zor bükülebilen parmaklardaki tetiklenmeler basit bir cerrahi müdahale ile tedavi edilmektedir.
Ameliyatsız tetik parmak tedavisi var mı?
Tetik parmak sendromunda başlangıç tedavisi ameliyatsız tedavidir. Basit bazı egzersizler ve ilaç kullanımı ile tetik parmak geçebilir. Bu tedaviye cevap alınamayan durumlarda enjeksiyon tedavisi denenebilir. Eğer bu da tetiklenmeyi geçirmezse cerrahi yapmak gereklidir.
Tetik parmak neden olur?
Tetik parmak sendromu tendonu saran kılıfın belli bir bölgede kalınlaşması neticesinde olur. Kalınlaşarak tetiklenmeye sebep olan kılıfın tıbbi adı A1 pulleydir. Bu kalınlaşmanın en sık nedeni idyopatiktir. Yani nedeni bilinmemektedir. Sadece bazı hastalıklara eşlik etme ihtimalinin yüksek olduğu bilinmektedir. Bunlar arasında bazı romatolojik hastalıklar, diyabet (şeker hastalığı), hipotiroidi (tiroid bezinin az çalışması) ve bazı kollajen doku hastalıkları olduğu bilinmektedir.
Tetik parmak tedavi edilmezse ne olur?
Tetik parmak sendromu tedavi edilmediği taktirde A1 pulley ismi verilen tendon kılıfı daha da kalınlaşmaya devam edebilir. Bu durum neticesinde parmak bükülmesi oldukça zorlaşacaktır, bükülse bile çok zor açılacaktır.
Tetik parmak tedavi edilmediği taktirde ağrı dolayısı ile kişi parmağını bükmekten ve kullanmaktan kaçınacağı için uzun vadede parmak eklemlerinde hareketsizliğe bağlı eklem donmaları görülebilir. Bu aşamadan sonra tetik parmak tedavi edilse bile kaybolan eklem hareketlerini geri kazanmak oldukça zorlu bir süreci gerektirir.
Orta parmak kilitlenmesi neden olur?
Tetik parmak sendromunun en sık görüldüğü parmaklardan biri orta parmaktır. Orta parmağınız kitleniyorsa özellikle sabahları uyandığınızda bu durum daha fazla ise ve gün içinde kullandıkça rahatlıyorsa muhtemelen orta parmağınızın kitlenme sebebi tetik parmak sendromudur.
Tetik parmak sendromu nasıl geçer?
Tetik parmak sendromu ilk aşama tedavisi egzersiz ile birlikte ilaç tedavisidir. Tetik parmak bunlara rağmen rahatlamaz ise tetiklenmeye neden olan kalınlaşmış A1 pulley tendon kılıfı üzerine steroidli enjeksiyon yapılır. Eğer yine de geçmezse lokal anestezi altında ufak bir cerrahi işlem ile tetik parmak sendromu tedavi edilir.
Tetik parmak tehlikeli mi?
Tetik parmak sendromu hayati açıdan tehlikeli bir rahatsızlık değildir. Aynı zamanda hayati açıdan tehlikeli bir rahatsızlığın habercisi veya göstergesi de değildir. Tetik parmak sadece el kullanım kalitesini bozan bir hastalıktır. Neticede tetik parmak sendromunun günlük yaşamı etkilemesi dışında ciddi bir tehlikesi yoktur.
Tetik parmak neyin habercisi?
Tetik parmak herhangi bir durumun habercisi değildir. Eğer siz romatolojik hastalığa sahipseniz, diyabetiniz yani şeker hastalığınız varsa, tiroid beziniz az çalışıyorsa veya kollajen doku hastalığına sahipseniz, sizde tetik parmak sendromu görülme sıklığı artmış demektir. Ama her tetik parmağa sahip kişide bu hastalıklar olacak diye bir kaide yoktur. Tetik parmak görülen kişilerde bu hastalıklar var mı diye araştırılmasına da genellikle gerek yoktur.
Tetik parmak hangi vitamin eksikliğinden olur?
Tetik parmak sendromunun herhangi bir vitamin eksikliğine bağlı olduğuna dair kesin bir kanıt yoktur. Fakat tetik parmak tedavisinde nutrisyonel destek olarak D vitamini, B12 ve B6 vitamini almak şikayetleri bir miktar rahatlatabilir.
Tetik parmak hastalığı ilerler mi?
Tetik parmak hastalığı ilerleyebilir. Fakat kendiliğinden gerileyedebilir. İlerlemesi durumunda parmağı bükerken ve açarken olan ağrı artacaktır. Parmağın bükülmesi ve açılması giderek zorlaşacaktır. Kişi ağrı olmasın diye parmak hareketlerini yapmaktan kaçınırsa uzun vadede parmak eklemlerinde eklem donuklukları görülür ve tedavi zor bir hal alır.
